Het begint vaak subtiel. Een collega die vraagt of je vlechten “echt” zijn. Een manager die zegt dat je haar “wel erg opvallend” is voor een presentatie. Of de onuitgesproken verwachting dat je krullen in toom worden gehouden op sollicitatiegesprekken. Voor veel Black en mixed-race vrouwen – en steeds vaker ook mannen – is dit geen uitzondering, maar een herkenbaar patroon. Haar is niet zomaar haar: het is identiteit, cultuur, en op de werkvloer helaas ook politiek.

Wanneer stijl ook strategie wordt

Protective styles – zoals box braids, twists, cornrows of locs – zijn meer dan mode. Ze beschermen het haar tegen breuk en droogte, en hebben vaak diepe culturele wortels. Toch worden ze op veel Nederlandse werkvloeren nog steeds gezien als “casual” of “niet representatief”. De boodschap: natural haar moet worden getemd om professioneel te zijn.

Dit leidt tot codeswitching, ook in uiterlijk. Het recht stijlen van krullen voor een sollicitatie, vlechten uitdoen voor een belangrijke meeting, of bewust kiezen voor een low bun om “neutraler” te ogen. Wat een praktische keuze zou moeten zijn, wordt een strategie om frictie te vermijden.

De stille last van microagressies

Microagressies lijken klein – een grapje, een vraag, een compliment dat geen compliment is. Maar hun effect is groot. “Je haar is wel heel exotisch vandaag” klinkt misschien onschuldig, maar benadrukt keer op keer dat natural haar als afwijkend wordt gezien. Het dwingt mensen in een constante alertheid: hoe wordt mijn haar deze keer ontvangen?

Onderzoek uit de VS laat zien dat vrouwen met kroeshaar drie keer vaker hun haar aanpassen uit angst voor negatieve percepties op de werkvloer. Ook in Nederland hoor je dezelfde verhalen terug. Het gebrek aan bewustzijn maakt de last vaak nóg zwaarder: wie zich uitspreekt, krijgt al snel het verwijt “overgevoelig” te zijn.

Professionaliteit herdefiniëren

Maar wat ís professioneel eigenlijk? Het idee dat er één neutrale standaard bestaat – glad, recht, ingetogen – is niet neutraal, maar geworteld in een witte norm. Natural haar en protective styles zijn niet minder verzorgd, minder representatief of minder zakelijk. Ze zijn simpelweg anders, en die diversiteit hoort ook op de werkvloer thuis.

Sommige organisaties beginnen dat te erkennen. In de VS is de CROWN Act ingevoerd om discriminatie op basis van haarstijl te verbieden. In Nederland bestaat zo’n wet nog niet, maar gesprekken over inclusieve representatie nemen toe. Bedrijven die diversiteit serieus nemen, moeten zich ook afvragen: welke onuitgesproken codes hanteren wij? En wie sluiten die codes uit?

Meer dan esthetiek

Net als bij huidproblemen gaat het hier niet alleen om uiterlijk. Haar bepaalt hoe iemand zich gezien en gewaardeerd voelt. Het gaat om authenticiteit zonder angst voor oordeel. Acceptatie van natural haar is daarmee geen cosmetische kwestie, maar een kwestie van gelijkwaardigheid.

Geduld en verandering

Een cultuurverandering komt niet van de ene op de andere dag. Het vraagt bewustzijn, training en beleid, maar vooral de bereidheid om te luisteren naar ervaringen die vaak genegeerd zijn. Natural haar verdient dezelfde vanzelfsprekende ruimte als elke andere stijl.

Zoals de Amerikaanse hoogleraar en schrijver Ayana Byrd het verwoordt: “Black hair is not unprofessional – bias is.”