Hot flashes, cold facts: de overgang bij zwarte vrouwen

Door Radiant Roots | 7 augustus 2025

De overgang is een fase waar bijna niemand je echt op voorbereidt. Je hoort er wat over, misschien een grapje hier of daar, maar pas als je er zelf middenin zit merk je wat het betekent. Opvliegers die je uit het niets overvallen, nachten waarin de slaap maar niet komt en emoties die zich niet laten voorspellen. Voor veel vrouwen is dit al een behoorlijke rollercoaster. Maar voor zwarte vrouwen komt daar nog iets bij: stilte.

Waar steeds meer witte vrouwen openlijk praten over hormonale schommelingen, supplementen en hormoontherapie, blijft het rondom zwarte vrouwen opvallend stil. Niet alleen in gesprekken onderling, maar ook in de spreekkamer, in de media en in wetenschappelijk onderzoek.

Wat we wél weten

Internationale studies, zoals de Amerikaanse SWAN-studie die al meer dan 25 jaar loopt, laten zien dat zwarte vrouwen gemiddeld eerder in de overgang komen (rond 49 jaar in plaats van 52), langer en heftiger last hebben van opvliegers (gemiddeld 10 jaar in plaats van 6) en meer risico lopen op slaapproblemen, stress, depressie en diabetes in deze fase.

Dat zijn geen kleine verschillen. Toch zijn er in Nederland nauwelijks cijfers of studies die specifiek kijken naar de ervaringen van zwarte vrouwen. Er is geen beleid, geen gerichte zorg en weinig aandacht. Het effect? Het gevoel dat je er niet helemaal bij hoort, dat jouw klachten niet bestaan in het systeem.

Waarom dat uitmaakt

Wanneer ervaringen onzichtbaar blijven, worden klachten sneller weggezet als stress of drukte thuis. Maar de overgang is geen kwestie van “even doorbijten”. Het is een lichamelijke verandering die serieuze impact kan hebben op je gezondheid, energie en welzijn. En juist daarom is het zo belangrijk dat er erkenning komt voor de specifieke uitdagingen die zwarte vrouwen hierbij ervaren.

Daar komt bij dat er vaak een extra laag meespeelt: het beeld dat zwarte vrouwen altijd sterk moeten zijn. Het idee dat je alles aankunt en doorgaat, hoe zwaar het ook is. Maar wat gebeurt er als je lijf verandert en niemand je helpt woorden te vinden voor wat er aan de hand is? Dan kan de overgang niet alleen fysiek, maar ook mentaal zwaarder aanvoelen.

Wat helpt

Gelukkig zijn er manieren om wél grip te krijgen op deze fase. Het begint met erover praten. Met je moeder, je zus, een vriendin of collega. Vaak ontdek je dat je niet de enige bent die met deze veranderingen worstelt.

Het helpt ook om kennis te verzamelen. Internationale onderzoeken, platforms en accounts zoals Black Menopause Wellness bieden waardevolle informatie. Hoe meer je weet, hoe beter je vragen kunt stellen bij je huisarts. En als je merkt dat je niet serieus wordt genomen, wees dan niet bang om een doorverwijzing te vragen.

Daarnaast kan het verschil maken om extra goed voor jezelf te zorgen. Rust en slaap zijn belangrijker dan ooit, net als voeding en het verminderen van stress. Zie het niet als luxe, maar als basis. Dit is de periode waarin je lichaam meer ondersteuning nodig heeft.

En misschien wel het krachtigste: maak het gesprek normaal. Net zoals we praten over werk, relaties en gezondheid, mag de overgang ook gewoon een onderwerp zijn. Hoe meer verhalen gedeeld worden, hoe minder eenzaam het voelt.

Een nieuw gesprek

Voor veel vrouwen voelt de overgang als een breekpunt. Maar het kan ook een kans zijn: een moment om opnieuw te kijken naar wat je nodig hebt, en om ruimte te maken voor gesprekken die er toe doen. Hoe meer zichtbaarheid er komt, hoe beter we begrijpen dat de overgang niet voor iedereen hetzelfde is.

Radiant Roots pleit voor inclusief onderzoek, meer zichtbaarheid en een gesprek dat ook ons lichaam begrijpt.